Երևանի ժամանակակից արվեստի թանգարան

Երևանի ժամանակակից արվեստի թանգարանը, որն առաջինն էր այդ ժամանակ ԽՍՀՄ տարածքում, բացվեց 1972-ին Հենրիկ Իգիթյանի կողմից: Այն գտնվում է Մաշտոցի պողոտայում ՝ Երևանի կենտրոնական մասում:

Էջմիածին

Սուրբ Էջմիածնի Մայր տաճարը Հայ առաքելական եկեղեցու հոգևոր և վարչական կենտրոնն է: Վանական համալիրը գտնվում է Արմավիրի մարզի Վաղարշապատ քաղաքում:

Մակարավանք

Մակարավանքը 13-րդ դարի վանական համալիր է Տավուշի մարզում։ Գտնվում է Պայտաթափ լեռան ստորոտին: Վանքը միջնադարյան հայկական կրոնական ճարտարապետության յուրահատուկ հուշարձաններից է: 

Օձունի եկեղեցին

Օձունի եկեղեցին  գմբեթավոր բազիլիկ տիպի եկեղեցի է, որը գտնվում է Լոռու մարզի Օձուն գյուղի կենտրոնում: Այն վաղ միջնադարյան եզակի շինություններից է, որն ամբողջությամբ պահպանել է իր արտաքին տեսքը: Եկեղեցու արտաքին և ներքին պատերին փորագրված են տարբեր ժամանակաշրջանների բազմաթիվ հայերեն արձանագրություններ։ 

Խաչքար

Տաթևի վանք

Տաթևի հոյակերտ վանական համալիրը գտնվում է Սյունիքի մարզի Տաթև գյուղի մոտակայքում՝ սարահարթի վրա: Վանքը կառուցվել է 895 թվականին և դարեր շարունակ եղել է Հայաստանի նշանավոր կրթական և մշակութային կենտրոնը:

Հայաստանի երկրաբանական թանգարան

Հայաստանի երկրաբանական թանգարանը հիմնադրվել է 1937-ին ՝ երկրաբանության պրոֆեսոր Ն.Թ. Կարապետյանի կողմից: Գտնվում է Երևանի Մարշալ Բաղրամյանի պողոտայում: Այն ունի մոտ 900 հավաքածու ՝ 12․000 ցուցանմուշով: 1944-ին երկրաբանական թանգարանն անվանվեց ի պատիվ նրա հիմնադիր Հովհաննես Կարապետյանի: Այստեղ գործում են հետևյալ բաժինները․

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչ Մայր եկեղեցի

Սուրբ Գրիգոր Լուսավորիչը ներկայումս Հայ Առաքելական եկեղեցու ամենամեծ տաճարն է աշխարհում: Այն գտնվում է Երևանի կենտրոնում: Եկեղեցին կառուցվել է Ամենայն հայոց կաթողիկոս Վազգեն Ա-ի նախաձեռնությամբ։ 1989 թ.-ին Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածնի Գերագույն Հոգևոր խորհրդի և ճարտարապետական հանձնաժողովի համատեղ նիստում որոշվել է կառուցել մի մեծ տաճար՝ նվիրված Հայաստանում քրիստոնեությունը պետական կրոն հռչակելու 1700-ամյակին։ 

«Տեր-Ղազարյանների միկրո արվեստի» թանգարան

«Տեր-Ղազարյանների միկրո արվեստի» թանգարանը Հայաստանում միկրո ​​քանդակների առաջին թանգարանն է: Այստեղ Տեր-Ղազարյաններ պապի և թոռան միկրո աշխատանքներն են՝ տեղադրված հատուկ պատրաստված պատվանդանների վրա՝ հատուկ լուսավորությամբ:

Դադիվանք

Հիասքանչ Դադիվանքը Արցախի ամենագեղեցիկ եկեղեցիներից մեկն է: Այն կառուցվել է 9-13-րդ դարերում: Եկեղեցին գտնվում է Դադիվան լեռան լանջին, Լեռնային Ղարաբաղի Դադիվանք գյուղի մոտակայքում: Այն կոչվել է նաև Խութավանք, քանի որ կառուցվել է խութի՝ բլրի վրա:

Գառնիի տաճար

Գառնիի հեթանոսական տաճարը ենթադրաբար կառուցվել է մ.թ. 77 թվականին: Այն գտնվում է Հայաստանի Կոտայքի մարզում՝ Ազատ գետի ձախ ափին: Տաճարը նվիրված էր Միհր Աստծուն՝ հայոց դիցարանում լույսի և արևի աստվածը:

Հայոց ցեղասպանության թանգարան

Ցեղասպանության թանգարանը գտնվում է հուշահամալիրի կողքին և ունի 2 հարկ: Երկրորդ հարկում ցուցասրահն է, իսկ առաջինում՝ գրադարանը, փաստաթղթերի արխիվը, հանդիպումների սենյակն ու հետազոտական ​​կենտրոնը:

Սաղմոսավանք

Սաղմոսավանքը գտնվում է Արագածոտնի մարզի Սաղմոսվան գյուղի արևելյան մասում: Եկեղեցին տեղակայված է Քասախ գետի աջ ափին՝ կիրճի եզրին։ Սաղմոսավանքը միջնադարի ամենահարուստ և նշանավոր հոգևոր կենտրոններից մեկն էր: 

Սուրբ Սարգիս եկեղեցի

Սուրբ Սարգիս եկեղեցին կանգնած է Հրազդան գետի ձախ ափին: Այն կառուցվել է 1842 թվականին: Մի ժամանակ այնտեղ եղել է հսկայական վանական համալիր՝ շրջապատված է բարձր դարպասներով։ Այն ընդգրկում էր երեք եկեղեցիներ՝ Սուրբ Սարգիս, Սուրբ Գևորգ և Սուրբ Հակոբ:

Գեղարդ

Գեղարդը միջնադարյան վանական համալիր է Հայաստանի Կոտայքի մարզում: Վանքը հիմնադրվել է 4-րդ դարում՝ Գրիգոր Լուսավորչի կողմից: Ըստ ավանդության՝ Հայաստանում քրիստոնեություն քարոզելու ժամանակ, նա տեսնում է քարանձավը, որտեղ հրաշագործ աղբյուր էր հոսում և հիմնում է Այրիվանքը, կամ «Քարայրի վանքը»:

Կարմրավոր եկեղեցի

Կարմրավորը, կամ Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, 7-րդ դարի փոքր խաչաձև կենտրոնագմբեթ եկեղեցի է Արագածոտնի մարզի Աշտարակ քաղաքում։ Եկեղեցին կառուցվել է Գրիգոր և Մանաս քահանաների կողմից:

Սանահինի վանք

Սանահինի վանական համալիրը գտնվում է Լոռու մարզի Ալավերդի քաղաքում:  Ըստ ավանդության՝ վանքը հիմնադրվել է 4-րդ դարում։ «Սանահին» անվանումը բացատրվում է «սա նրանից հին է» արտահայտությամբ. Սանահին է կոչվել Հաղպատից ավելի հին վանքը։

Էրեբունի թանգարան

Էրեբունի թանգարանը Երևանի ամենակարևոր թանգարաններից մեկն է, որը հիմնադրվել է 1968 թ-ին Արին Բերդի բլրի վրա, որի տեղում մ.թ.ա. 782 թ էրեբունի ամրոցն էր: Թանգարանի բացումը համընկավ Երևանի 2750-ամյակի հետ: 

Կեչառիսի վանք

Կեչառիսը միջնադարյան վանական համալիր է, որը գտնվում է Կոտայքի մարզի Ծաղկաձոր լեռնադահուկային հանգստավայրում: Կեչառիսի վանքը եղել է Հայաստանի կրոնական և կրթական խոշոր կենտրոն: Վանքը կառուցվել է անվանի գիտնական, փիլիսոփա, բանաստեղծ, քաղաքական և ռազմական գործիչ Գրիգոր Մագիստրոս Փահլավունու կողմից (990-1058թթ․):