Պարզ լիճը գտնվում է Տավուշի մարզում՝ Դիլիջան քաղաքից 9 կիլոմետր հեռավորության վրա։ Բարձրությունը ծովի մակարդակից 1350 մետր է։ Լիճը սնվում է աղբյուրներից, ունի 300մ երկարություն և 100մ լայնություն։ Միջին խորությունը 3մ է, առավելագույն խորությունը՝ 10մ։
Լիճը ձևավորվել է բնական կլիմայական փոփոխությունների արդյունքում։
Ափը հարթ է, հարավային կողմը՝ ժայռոտ: Լճի ավազանը ծածկված է անտառներով և ծառայում է որպես հանգստի գոտի: Ջուրը թափանցիկ է, ունի կանաչավուն երանգ, արտացոլում է շրջապատող խիտ անտառը:
Կա մի լեգենդ, ըստ որի շատ վաղուց մի նոր ամուսնացած զույգ խեղդվել է այս լճում, ինչից հետո նորապսակների մոտ ավանդույթ է ձևավորվել պսակադրման օրը այցելել Պարզ լիճ՝ մահացած զույգի հիշատակը հարգելու։
Լիճը կազմում է Դիլիջան ազգային պարկի մի մասը, որի տարածքը հայկական բնաշխարհի եզակի անկյուններից մեկն է: Այն հայտնի է իր հարուստ և հազվագյուտ բազմազանությամբ, անտառներով, մարգագետիններով և բնական հուշարձաններով:
Արգելոցը գտնվում է Հայաստանի հյուսիսային մասում՝ Փամբակի, Միափորի և Արեգունու լեռնաշղթաների լանջերին, Աղստև և Գետիկ գետերի ավազանում: Բարձրությունը ծովի մակարդակից 1000-2000 մ է: Այգու ընդհանուր մակերեսը 33765 հա է, որը բաժանված է երեք գոտու՝ արգելոցային, տնտեսական և հանգստյան:
Պարզ լճի ափին տրամադրվում են փոքր նավակներ, որոնցով կարող եք լճով նավարկել։ Կարող եք նաև օգտվել ջրի վրա գործող լաստանավ-ռեստորանից։ Ձեր տպավուրությունները շրջապատող հարուստ բնությունից անկասկած կլինեն վառ և անմոռանալի։
Մերձակայքի ամենահին բնական հուշարձաններից մեկը Հաղարծինի վանքն է, որը հիմնադրվել է Բագրատունիների կողմից 10-րդ դարում: Վանական համալիրը ներառում է երեք եկեղեցի՝ Սուրբ Գրիգոր (1244), Սուրբ Աստվածածին (1281) և Սբ․ Ստեփանոս (1232), մեկ մատուռ, երկու գավիթ, սեղանատուն, աղոթարաններ և խաչքարեր: Վանքը կառուցվել է հեթանոսական տաճարի հիմքի վրա:
Պարզ լճի մոտակայքում գտնվող մյուս հուշարձանը Գոշավանքն է, որը միջնադարյան վանական համալիր է: Գտնվում է Գոշ գյուղում (Տավուշի մարզ)՝ Գետիկ գետի ձախ ափին: Եկեղեցին կոչվում է Մխիթար Գոշի անունով, որը հայտնի հայ գիտնական, պատմաբան, առակագիր և ուսուցիչ էր: Ժամանակին այս եկեղեցին ուշագրավ կրոնական կրթամշակութային կենտրոն էր, որտեղ 25 տարի ապրել և աշխատել է Մխիթար Գոշը:
Այսպիսով, այցելելով Պարզ լիճ, կտեսնեք հայկական բնության հրաշքներից մեկը, ինչպես նաև դարերի պատմություն ունեցող հայտնի պատմական հուշարձաններ:
